Budama Tekniği

Budama işlemi teknik bir işlemdir. Bu sebeple bazı kuralları vardır. Şimdi bu kuralları maddeler halinde sıralayalım;
Ağaçlar fizyolojik devrelerden hangisinde ise ona göre budanmalıdır.
Şekillendirme devresinde budama işlemleri odun dallarına uygulanmalı, zorunlu olmadıkça meyve dallarına dokunulmamalıdır. Böylece meyve ağaçlarına iyi bir şekil verileceği gibi erken meyveye yatması sağlanır. Aksi işlemlerde ise düzensiz şekillenmelere ve geç meyveye yatmalara neden olunur.
Verime yatmamış genç ağaçlarda yapılan sert budamalar çiçek gözü teşekkülünü engellediği için ağaçların gençlik kısırlığı devresinin uzamasına neden olur.
Budanacak olan ağaç toplu incelenmeli ve her dal ayrı ayrı ele alınmalıdır.
İyi şekillendirilmiş ağaçta dal kesme vegetatif gelişmenin oluştuğu uç kısımlarda uygulanmalıdır.
Gövde üzerinde tacı oluşturan ana dallar aynı yükseklikte ve eşit açılarla dağıtılmalı, eşit kuvvette olmalıdır.(Şekil 4.1.)

Şekil 3.1.Yan dalların üstten görünümü



Şekilde lider etrafında ana dalların dağılımı görülmektedir. Doğru taç oluşumunda gelişme kuvvetleri aynı ve lider etrafında eşit açılarla dağılmış beş adet dal seçilmiş, böylece çok ideal bir kat oluşturmuştur. Yanlış olan taç oluşumunda ise yan dallar çok sık olduğu için birbirini gölgeleyeceğinden ve kültürel işlemleri zorlaştıracağından ideal bir taç oluşturulamamıştır.
- Ana dalların gövde ile yaptıkları açılar 45-60o olmalıdır. Dar açılı olan dalların direnci zayıf olduğu için çabuk kırılır.

Şekil 3.2. Mandalla Dal Açma



Şekil 3.3.Dal Açısını Genişletme



Şekil 3.3. b’de açısını genişletmek istediğimiz dal, dal açıcı kullanmadan budama ile doğal olarak genişletilmiştir. c’de ise dışa bakan dal çıkarılmış kürdan ile açı genişletilmiştir.
Yardımcı dal oluşumuna özen gösterilmelidir. Yardımcı dallar ana dallar üzerinde mümkün olduğu kadar eşit uzaklıkta ve aynı yönde bırakılmalıdır. Ayrıca ana dallar ile yardımcı dallar arasında vegetatif gelişme bakımından rekabet olmamalıdır ve şekil bakımından düzenli gelişmelerini sağlayabilmemiz için yardımcı dallar, ana dalların büyüme noktasından 15-25 cm. daha aşağıda seçilmelidir. Ayrıca ana dallar ile yardımcı dallar arasında 45o lik açı olmasına dikkat etmek gerekir.
- Ana dallar arasında vegetatif gelişme bakımından düzensizlikler varsa;
a) Kuvvetli dallar üzerindeki meyveler tamamen bırakılarak zayıf dallar seyreltilmeli,
b) Kuvvetli dallar üzerinde çok fazla dal bırakılarak besin maddelerinin bir noktaya akmasına engel olunmalı, zayıf dallarda da dal seyreltmesi yapılarak besin maddesi akışları büyüme noktalarına yönlendirilmelidir.
c) Kuvvetli gelişen dalların açıları genişletilmeli, zayıf gelişen dalların daraltılmalıdır

Şekil 3.4. Farklı Genişlikteki Dalların Gelişme Durumları.



Şekil 3.4.de farklı açılardaki dalların gelişme durumları görülmektedir.Yere paralel olarak gelişen dallar üzerinde kuvvetli sürgünler(obur dallar) oluşur. Lider ile dar açılı büyüyen dallar ise kuvvetli gelişir ve geç meyveye yatar. Ancak Düşey ile 45-60o açı ile gelişen dallar üzerinde meyve gözleri oluştuğu için erken meyveye yatar.
- Unutulmamalıdır ki dalları kısa kesmek vegetatif gelişmeyi, hiç kesmemek ya da uzun bırakmak ta generatif faaliyetleri teşvik eder.
- Aynı noktadan yan yana büyüyen aynı kuvvette dalların gelişmesine izin verilmemeli, geniş açılı dal bırakılarak dar açılı olan çıkarılmalıdır.
- Meyve ağaçlarında türler ve çeşitler arasında gelişme bakımından, oluşturdukları dal ve dalcık sayıları bakımından ve çiçek tomurcuklarını oluşturdukları yerler bakımından farklılıklar bulunmaktadır. Bu sebeple türler içindeki çeşitler ayrı ayrı incelenmelidir. Örneğin bir elma çeşidi olan Jonafree, uzun kesimlerde ölü göz oluşturmaktadır. Bu çeşitte daha kısa kesimler yapmak gerekmektedir.

Şekil 3.5. Verim çağındaki bir ağaçta durgun dönemde yapılan budamada çıkarılacak dallar.



Şekil 3.6. Kesim Şekilleri



Şekil 3.7.Kesim Şekilleri

Merhaba
Foruma yeni katılan bir üye olarak öncelikle verdiğiniz bilgilere harcadığınız emeklere teşekkür ederim.
Ben Balıkesir Manyas'ta 2008 yılı Kasım ayında yaklaşık 100 adet tüplü Chandler ceviz fidanı diktim. Fidanlar bu yaz çok güzel gelişim gösterdi ve ortalama 2-2,5 metre boya eriştiler. Bu günlerde tepe kesimini yaptım. Kitaplardan okuduğum kadarıyla boyunlu gözler patlamak üzereyken kesilirse alttaki düğme gözlerden süren sürgünlerin gövdeyle geniş açı yapacağı ve odunsu dokusunun fazla olacağı yönünde. Fakat ya düğme gözler sürmezse diye göz budaması yapıp yapmamakta kararsızım. Göz budaması konusunda tecrübesi olan arkadaşlar bilgi verirlerse memnun olurum. Selam ve saygılarımla.

Merhabalar.Benim chandler cevizinin budanışı ile ilgili bir iki sorum olacak.
1.Cevizde göz budaması yapılırken bütün boyunlu gözler kopartılır mı?
2.chandler cevizinde uç alma yapılır mı?
3.Cevizde şekil budaması ile ilgili bir video var mı?

Şimdiden ilgi ve alakanıza teşekkürler.